AzPolonia >> Arizona
Martin Transports International
Witamy w Arizonie!

Arizona Map    Nasz stan, popularnie zwany, The Grand Canyon State, jest podobny wielkoÅ›ciÄ… do naszego kraju - Polski i jest zamieszkany przez ponad 6,500,000 ludzi, z czego podobno okoÅ‚o 120,000 jest pochodzenia polskiego (rok 2000). StolicÄ… stanu Arizona jest miasto Phoenix, poÅ‚ożone w Dolinie SÅ‚oÅ„ca (Valley of the Sun).  Metropolia Phoenix skÅ‚ada siÄ™ z mniejszych dzielnic: Avondale, Chandler, Fountain Hills, Gilbert, Glendale, Goodyear, Litchfield Park, Mesa, Paradise Valley, Peoria, Phoenix, Scottsdale, Sun City, Surprise, Tempe i innych dzielnic. Poza Phoenix, do wiÄ™kszych miast stanu należą Tucson (wymawiane Tusan), Flagstaff, Yuma, Kingman, i Lake Havasu.

  Klimat Arizony, wbrew mniemaniom, nie jest wszÄ™dzie typowo pustynny. WiÄ™kszość stanu jest wprawdzie w zasiÄ™gu klimatu pustynnego ale sÄ… także rejony gdzie rosnÄ… lasy iglaste i pada Å›nieg. WiÄ™kszość tych zimniejszych rejonów znajduje siÄ™ w okolicach miasta Flagstaff gdzie znajdujÄ… siÄ™ góry San Francisco Peaks z najwyższym szczytem w Arizonie - Humphreys Peak, o wysokoÅ›ci 12,637 stóp/3,852 metrów. W zimÄ™, góry te znajdujÄ…ce siÄ™ kilkanaÅ›cie mil na północ od Flagstaff, pokryte sÄ… przeważnie caÅ‚kowicie Å›niegiem i uczÄ™szczane sÄ… przez narciarzy. Znajduje siÄ™ tam bowiem Snowbowl, czyli narciarskie zjazdy i wyciÄ…gi.

   Do typowej flory arizoÅ„skiej należą różnego rodzaju kaktusy i drzewa pustynne takie jak Palo Verde, które jest oficjalnym drzewem Arizony. NajwiÄ™kszymi i najbardziej znanymi kaktusami sÄ… kaktusy Saguaro, które dorastajÄ… do wysokoÅ›ci kilkunastu metrów i majÄ… czasami po kilkaset lat. Mimo zewnÄ™trznego wyglÄ…du, sÄ… one bardzo mocno zbudowane z twardej Å‚odygi obroÅ›niÄ™tej zielonym miÄ…szem, poroÅ›niÄ™tym dÅ‚ugimi kolcami. Pustynia jest także zamieszkana przez wiele zwierzÄ…t. Należą do nich kojoty, grzechotniki, jaszczurki Gila Monster, oraz ptaki Road Runners, kolibry Honeybird, cactus wren (oficjalny ptak stanowy), no i oczywiÅ›cie sÄ™py. SÄ… też skorpiony, tarantule, i czarne wdowy. MieszkajÄ…c w mieÅ›cie jednak rzadko kiedy można siÄ™ spotkać z którymkolwiek z tych stworzeÅ„. Pustynia arizoÅ„ska nie wiele jest podobna do Sahary. Nie jest to bowiem pustynia piaszczysta lecz jest ona poroÅ›niÄ™ta w wiÄ™kszoÅ›ci różnorodnÄ… roÅ›linnoÅ›ciÄ… (trawy, kaktusy i drzewa pustynne). W czasie zimy, wyglÄ…d pustyni nie jest za ciekawy. Jednakże w czasie wiosny, pustynia ożywia siÄ™ i wszystkie kaktusy kwitnÄ… tak jak wszystkie inne roÅ›liny.

  Temperatury w Arizonie siÄ™gajÄ… ponad 120 stopni F czyli okoÅ‚o 50 stopni C w lato, w rejonach pustynnych i do poniżej 32 stopni F, czyli 0 stopni C w rejonach górskich. Samo gorÄ…co odstrasza wielu turystów lecz jest to tak zwane suche gorÄ…co, które siÄ™ znosi dużo Å‚atwiej niż gorÄ…czki w klimatach wilgotnych takich jak na Florydzie. W samym Phoenix letnie temperatury dochodzÄ… przeciÄ™tnie do 100-120F w lato, a w zimÄ™ 30-70F. Ponieważ zima nie równa siÄ™ tutaj z opadami Å›niegu, miasto to jest nawiedzane przez wielu mieszkaÅ„ców zimniejszych stron USA i Kanady. Przeważnie sÄ… to osoby na emeryturze, które przyjeżdżajÄ… tutaj na kilka miesiÄ™cy a potem wracajÄ… do domu. Nazywani sÄ… oni przez ArizoÅ„czyków - "Snow Birds". Dlatego też w ciÄ…gu zimy liczba mieszkaÅ„ców zawsze siÄ™ zwiÄ™ksza i wszystkie autostrady sÄ… bardziej zatÅ‚oczone.

  W Arizonie jest wiele do zobaczenia. Jest tutaj jeden z cudów Å›wiata - Wielki Kanion Kolorado (Grand Canyon), jest tu wiele historycznych miast kowbojskich i górniczych, takich jak Tombstone i Bisbee. Jest tu sÅ‚ynna Yuma, w której jednak wiele nie ma do zobaczenia oprócz starego wiÄ™zienia i kasyn, jest tu wiele jezior z najwiÄ™kszym - Lake Powell, na granicy ze stanem Utah, sÄ… tu lasy w których można zbierać grzyby, no i sÄ… też góry po których można jeździć na nartach. W dodatku niedaleko jest też do Meksyku gdzie wiele ArizoÅ„czyków jeździ w celach wypoczynkowych (Puerto Penasco) ponieważ jest to najbliższe miejsce z dostÄ™pem do oceanu.

   Miasto Phoenix, stolica Arizony, razem z caÅ‚Ä… metropoliÄ… jest zamieszkiwana przez ponad 4 miliony ludzi. Jest to nowe i nowoczesne miasto, rozwijajÄ…ce siÄ™ w dalszym ciÄ…gu w szybkim tempie. Otoczone ciÄ…giem gór, jest miastem bardzo gorÄ…cym podczas lata ale bardzo komfortowym klimatycznie w pozostaÅ‚ych porach roku. Gdy jest gorÄ…co, mieszkaÅ„cy Phoenix, uciekajÄ… nad pobliskie jeziora i rzeki aby ochÅ‚onąć. WiÄ™kszość okolicznych jezior jest sztucznie stworzonych przez tamowanie rzek, ale najważniejsze jest to że jest to woda do której można wskoczyć i siÄ™ ochÅ‚odzić.

  Wiele ludzi wyrusza na lokalnÄ… rzekÄ™ Salt River na spÅ‚yw dÄ™tkowy. Jest to kilku milowy odcinek tej rzeki po której setki ludzi spÅ‚ywa na dÄ™tkach samochodowych, pontonach, kajakach, tratwach i wÅ‚asnej roboty łódkach. Jest to naprawdÄ™ niezÅ‚a atrakcja. W Arizonie bardzo popularne jest także jeżdżenie po pustyni na cztero-koÅ‚owych motorkach i samochodami z napÄ™dem na cztery koÅ‚a. Wystarczy wyjechać z miasta kilka mil i można siÄ™ znaleźć na pustyni gdzie nikt nie mieszka i gdzie można wjechać na pustyniÄ™ w celach rekraacyjnych. Można też pojechać autostradÄ… I-17 na północ i w niedÅ‚ugim czasie znaleźć siÄ™ w okolicach gdzie temperatury bardziej przypominajÄ… te z Polski. Tam też wielu mieszkaÅ„ców Phoenix wyjeżdża na kampingi do lasów a wielu Polaków i innych Europejczyków jeździ na grzyby.

   Polacy corocznie organizujÄ… festiwal polonijny, na który co roku przychodzi coraz wiÄ™cej Polonii Phoenix a także Amerykanów. Polonia w Phoenix powiÄ™ksza siÄ™ caÅ‚y czas i do teraz dorobiÅ‚a siÄ™ wÅ‚asnego koÅ›cioÅ‚a katolickiego, kilku sklepów z żywnoÅ›ciÄ… i innymi artykuÅ‚ami, polskich klubów, a także programów radiowych. OczywiÅ›cie wielu jest w posiadaniu anteny satelitarnej pozwalajÄ…cej na odbiór polskich kanałów telewizyjnych i programów polskiego radia wiÄ™c coraz bardziej majÄ… możliwość dostÄ™pu do polskoÅ›ci mimo że sÄ… tak daleko od Ojczyzny. W dodatku, coraz częściej Polonia Phoenix, odwiedzana jest przez polskich artystów i docierajÄ… tu także od czasu do czasu polskie filmy, które sÄ… wyÅ›wietlane w kinie. Jest także możliwość wypożyczania polskich filmów i książek. Polski koÅ›ciół jest zawsze zapeÅ‚niony po brzegi co udowadnia fakt że jest nas tu coraz wiÄ™cej.

   W mieÅ›cie jest bardzo niewiele bardzo starych budynków. Miasto rozrasta siÄ™ w wiÄ™kszoÅ›ci na boki a nie do góry tak jak to jest w innych wiÄ™kszych miastach USA. OdlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzy koÅ„cami metropolii siÄ™gajÄ… 100 mil (160 km) a odwiedzanie przyjaciół na drugim koÅ„cu miasta nie jest wcale rzadkoÅ›ciÄ…. Dojeżdżanie do pracy 20-30 mil (32-48 km) to codzienne życie przeciÄ™tnego mieszkaÅ„ca Phoenix. Komunikacja miejska choć nie jest tu jeszcze tak rozwiniÄ™ta jak w Polsce czy nawet w innych miastach USA ale już wzbogaciÅ‚a siÄ™ o dużą sieć autobusowÄ… i nawet pierwsze kolejki Light Rail. Jednakże, wiÄ™kszość dojeżdża wszÄ™dzie swoim wÅ‚asnym samochodem. Rzadko kto może powiedzieć tutaj że "IDĘ" do sklepu.

  W mieÅ›cie roÅ›nie wiele palm, które nie sÄ… jednak roÅ›linÄ… rosnÄ…cÄ… tu naturalnie. Gdyby nie ciÄ…gÅ‚e podlewanie, nie porosÅ‚y by pewnie nawet roku. Tak samo zresztÄ… jak wiele innych drzew, warzyw i trawy. Wszystko wymaga codziennego podlewania, przynajmniej w czasie lata. Na szczęście, jak narazie nie mamy problemów z zapasami wody z mieÅ›cie. Tego oczywiÅ›cie nie można powiedzieć o pustyni gdzie wody praktycznie nigdzie nie ma oprócz w kaktusach, które jÄ… gromadzÄ…. Nie ma tu jak narazie wiÄ™kszych kataklizmów bo Phoenix nie jest w strefie trzÄ™sieÅ„ ziemi, huraganów, Å›nieżyc, czy też tajfunów. OczywiÅ›cie jest gorÄ…co. No ale gorÄ…co jest napewno bardziej znoÅ›ne niż trzÄ™sienie ziemi czy huragan.

  Poza Phoenix, sÄ… jeszcze w Arizonie Tucson, Flagstaff, Yuma i kilka innych wczeÅ›niej wspomnianych miast wartych poruszenia.

   Tucson (wymawiane Tusan, nie Tukson) jest drugim co do wielkoÅ›ci miastem w Arizonie. Leży ono na poÅ‚udnie od Phoenix o okoÅ‚o 100 mil. PoÅ‚ożone jest także na pustyni i niedaleko od granicy z Meksykiem. Dlatego też jest zamieszkane przez wielu Meksykanów, jeszcze wiecej niż Phoenix. W Tucson, nie ma za wiele do zobaczenia lecz wokół jest kilka wartych odwiedzenia atrakcji. JednÄ… z nich jest Biosphere2, czyli szklany budynek, który w latach 90'tych byÅ‚ użyty do eksperymentu, gdzie kilku ludzi mieszkaÅ‚o w nim w kompletnej izolacji od zewnÄ™trznego powietrza przez rok czasu i tylko żyjÄ…c z tego co sobie sami w Å›rodku wyprodukowali. W Å›rodku znajdujÄ… siÄ™ pomieszczenia z roÅ›linnoÅ›ciÄ… z różnych klimatów, jeziora a także zwierzÄ™ta. Obecnie, budynek ten jest otwarty i można go odwiedzać.

  Na poÅ‚udniowy wschód od Tucson znajduje sie kilka arizoÅ„skich winiarni a także wiele orginalnych miasteczek kowbojskich, takich jak znane z filmów Tombstone. 25 mil na poÅ‚udnie od Tucson, znajduje siÄ™ silos, w którym w latach 60'tych ustawiona byÅ‚a rakieta nuklearna typu Titan. Silos ten jest obecnie otwarty dla zwiedzajÄ…cych. GÅ‚owica rakiety jest wprawdzie usuniÄ™ta i wylot jest na pół zabetonowany ale rakieta jest nadal w silosie i można jÄ… obejżeć. Tak samo jak i caÅ‚y pulpit przycisków, który miaÅ‚ być użyty do wystartowania tej rakiety. Wszystko to znajduje siÄ™ pod ziemiÄ… w betonowych bunkrach wiszÄ…cych na wielkich sprężynach.

   Flagstaff jest poÅ‚ożony w górach na wysokoÅ›ci 7000 stóp i jest jednym z najwyżej poÅ‚ożonych miast w USA. Temperatury tutaj sÄ… Å›rednio o 20 stopni F niższe niż w Phoenix. Temperatury i wysokie poÅ‚ożenie oznacza że w zimie pada tu Å›nieg. WÅ‚aÅ›nie w zimie, miasto to jest nawiedzane przez narciarzy z caÅ‚ej Arizony. Nie jest to miejsce porównywalne z Aspenem lub Durango w Kolorado, czy nawet Sunrise w BiaÅ‚ych Górach, na granicy z Nowym Meksykiem ale jest to najbliższe miejsce od Phoenix. Åšnieg przeważnie pokrywa nie tylko same góry ale także caÅ‚e miasto i wszystkie okolice w promieniu do 50 mil. Åšnieg także spada w miastach Payson i Sedona, a czasem nawet i w okolicach samego Phoenix. Poza nartami, w okolicach Flagstaff warto zobaczyć wspomniane miasto Sedona, w którym góry i ziemia majÄ… kolor czerwony. Na wschód od Flagstaff można zobaczyć krater stworzony przez meteoryt, skamieniaÅ‚y las i malowanÄ… pustyniÄ™, która wyglÄ…da jakby byÅ‚a malowana bo jest zabarwiona na wiele kolorów. OczywiÅ›cie Flagstaff jest także miastem przez które trzeba przejechać kiedy siÄ™ jedzie do Wielkiego Kanionu Kolorado.

   Yuma znajduje siÄ™ w poÅ‚udniowo zachodnim kÄ…cie Arizony. Jest nad rzekÄ… Kolorado i zamieszkiwany jest w wiÄ™kszym stopniu przez ludzi pochodzenia meksykaÅ„skiego. OczywiÅ›cie nie oznacza to ze biali tam nie mieszkajÄ… ale bliskość do granicy z Meksykiem naturalnie oznacza wiÄ™kszy wpÅ‚yw narodowoÅ›ci meksykaÅ„skiej.

   Lake Havasu jest nad jeziorem Havasu i zamieszkane jest w wiÄ™kszoÅ›ci przez ludzi emerytowanych. Jest ono uczÄ™szczane przez wielu turystów, a w szczególnoÅ›ci tych którzy lubiÄ… wodÄ™ co oczywiÅ›cie jest tutaj najwiÄ™kszÄ… atrakcjÄ…. Znajduje siÄ™ tutaj najbardziej znany most w Arizonie - The London Bridge, który zostaÅ‚ przywieziony tutaj cegÅ‚a po cegle z Londynu, kiedy to zaczÄ…Å‚ on siÄ™ zapadać w londyÅ„skiej rzece. ZostaÅ‚ on zakupiony prywatnie i zÅ‚ożony w ten sam sposób w Lake Havasu.

   Ogólnie, w Arizonie jest wiele atrakcji zwiÄ…zanych z wodÄ…, pustyniÄ…, lasami, czy też górami. Temperatury sÄ… wysokie w lato, ale znoÅ›ne bo jest to bardzo suche powietrze. Natomiast w zimÄ™ jest w miarÄ™ ciepÅ‚o i w Phoenix nie ma Å›niegu. JeÅ›li chce siÄ™ Å›niegu, można do niego dojechać w ciÄ…gu dwóch godzin. Pogoda jest prawie zawsze dobra.

  WiÄ™c na co czekasz, przyjedź do Arizony i oceÅ„. Zapraszamy!

Wyczerpujące informacje na temat stanu Arizona można znaleźć na następujących stronach internetowych:


-Arizona.com
-AZ Central
-Kongress Polonii w Arizonie
-Polski Kościół w Phoenix
-Repertuar kin
-Wyniki Loterii
Martin Transports International
Pulaski Club
AA Video
CalPolonia